МУХАМЕДЖАНОВ МУРАТ АБИКЕНОВИЧ

ҚР ҰҒА академигі, геология-минералогия ғылымдарының докторы

Жобаның мақсаты:

Орталық Қазақстанның су тапшылығы шағын шоқылы аудандарындағы елді мекендерді, өнеркәсіптік кәсіпорындарын сумен қамтамасыз ету және жайылымдарды суландыру мақсатында жер асты суларының қорларын жасанды түрде толықтыру (ЖСҚЖТТ) үшін перспективалы алаңдарды ғылыми негіздеу және анықтау, өңірдің әртүрлі физика-географиялық, геологиялық-геоморфологиялық және гидрогеологиялық жағдайларына қатысты ЖСҚЖТТ дың үлгілік технологиялық схемаларын әзірлеу, аумақты жер асты сулары қорлар толықтыру шарттары бойынша аудандастыру.

Жобаның міндеттері:

1) өңірдегі жер асты суларының қорларын жасанды толықтыру проблемасын зерделеуді, жер асты суларының қалыптасу заңдылықтарын белгілеуді және өңірдің гидрогеологиялық құрылымдары мен сулы горизонттарындағы ЖСҚЖТ (жерасты суларының қорларын жасанды толықтыру) мүмкіндігі, толықтыру үшін судың болуын, елді мекендер мен өнеркәсіптік кәсіпорындардың ауыз сумен қамтамасыз етілу жай-күйін бағалау үшін қордағы геологиялық және гидрогеологиялық материалдарды жинау, қорыту және талдау;
2) ЖСҚЖТ үлгілік технологиялық схемаларын жасау және жер асты суларының таралуы мен қалыптасуының заңдылықтарын белгілеу үшін перспективалы учаскелерді анықтауда аэро-ғарыштық суреттер мен ЖҚЗ нәтижелерін дешифрлеу;
3)  Орталық Қазақстанның ұсақ шоқылы аудандарын ЖСҚЖТ бойынша су жинау және суландыру құрылыстарын салу мүмкіндігі тұрғысынан зерттеу;
4) гидрогеологиялық және геоэкологиялық жағдайды зерделеу, ЖСҚЖТ үшін учаскені таңдау; ЖҚЗ және ғарыштық суреттердің нәтижелерін дешифрлеу кезінде анықталған неғұрлым перспективалы алаңдарды зерттеу мақсатында далалық зерттеулер кешенін (барлау маршруттары, су пункттерін тексеру, су сынамаларын алу және т. б.) жүргізу;
5) дала жұмыстарының нәтижелері бойынша концепциялар әзірленіп, Орталық Қазақстанның шағын шоқты аудандарының ЖСҚЖТ шарттары бойынша өңір аумағын аудандастыра отырып ауқымды 1:1 000 000 – 1:500 000 масштабтағы мамандандырылған гидрогеологиялық және перспективалы алаңдардың гидрогеологиялық карталары жасалатын болады, бұл ЖСҚЖТ үшін нақты учаскелерді белгілеуге мүмкіндік береді;
6) өңірдің әртүрлі физика-географиялық, геологиялық-геоморфологиялық және гидрогеологиялық жағдайларына қатысты елді мекендер мен өнеркәсіптік кәсіпорындарды сумен жабдықтау үшін ЖСҚЖТ үлгілік технологиялық схемаларын жасау бойынша практикалық ұсынымдар әзірлеу;
7)  жерасты су қоймаларын салу есебінен жерасты суларын кезең-кезеңімен игеру үшін ұсыныстар әзірлеу;
8)  мүмкін болатын техникалық шешімдерді әзірлеу.

КҮТІЛЕТІН ЖӘНЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗІЛГЕН НӘТИЖЕЛЕРІ: -2024ж.

Қарағанды облысының Осакаров, Бұқар Жырау, Абай, Қарқаралы, Ақтоғай аудандарының аумағындағы 30 учаскеге далалық барлау жұмыстары жүргізілді, ЖСҚЖТТ үшін перспективалы учаскелер анықталды.

Зерттелген аумақты сараланған бағалау негізінде ЖСҚЖТТ шарттары бойынша аудандастыру, бұл ЖСҚЖТТ әдістерін қолдану перспективасының ғылыми негіздемесі болып табылады.

ЖСҚЖТТ үлгілік технологиялық схемалары әзірленді, оларды Қарағанды облысының Осакаров, Бұқар Жырау, Абай, Қарқаралы, Ақтоғай аудандарының аумағында ауылдық елді мекендерді сумен жабдықтау және жайылымдарды суландыру үшін пайдалану әлеуеті алдын ала бағаланды.

Перечень ТРУ по ИРН